Gümrük Vergisi Muafiyeti Mevzuatı

T.C. BAŞBAKANLIK ÖZÜRLÜLER İDARESİ BAŞKANLIĞI,
GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ MEVZUATI

Özel Tertibatlı Sakat Aracı İthal Edebilecek Kişi Kimdir?
Muafen özel tertibatlı sakat aracı ithal edecek kişiler, el ve ayaklarda ortopedik özrü bulunan malul ve sakatlardır.

Bu kişi
a-Türkiye Gümrük Bölgesi dışında çalışıyor ise  ikametini Türkiye Gümrük Bölgesine kesin    olarak nakletmesi halinde( bu şart sadece minibüs, binek otomobil ve motosiklet için    geçerlidir. Motorlu ve motorsuz koltuklar ile bisikletler zati eşya kapsamında kesin dönüş şartı aranmaksızın sakat kişi tarafından muafen ithal edilebilir.),

b-Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik ise; Yurt dışına resmi kanalla döviz transferi veya   Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından kendisine bağış yoluyla gönderilmesi halinde,
Özel tertibatlı sakat aracını vergiden muaf olarak ithal edebilir.

Nasıl Bir Araç?
Özel tertibatlı sakat araçlarında aşağıdaki şartlar aranır.

a- Binek otomobil ise; binek otonun münhasıran malul ve sakat tarafından kullanılmak üzere özel surette imal ettirilmiş hareket ettirici tertibatı bulunmalı ve silindir hacmi 1600(dahil) cc’ ye kadar (arazi taşıtları hariç) olmalıdır.

b- Minibüs ise; minibüsün el ve ayak fonksiyonunu tamamen yitirmiş sakat kişinin araca binip inmesiyle, taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı bulunmalıdır.
Özel surette yapılmış hareket ettirici tertibatı bulunmayan ve sadece otomatik vitesli olan binek oto ile sakat kişinin araca binip inmesiyle taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı bulunmayan minibüsün muafiyetten yararlandırılmak suretiyle ithali mümkün değildir.
Binek oto ve minibüsün standart olmayan aksesuarları bulunması halinde bu aksesuarların ithaline gümrük vergilerinin tahsili kaydıyla izin verilir.

c- Motosiklet ise; motosiklet malul ve sakatlar tarafından kullanılmak üzere özel surette imal edilmiş olmalıdır. 

Hangi Belgeler Gerekmektedir?
1- 18/3/1998 tarihli 23290 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporunun aslı,(bu raporda; ilgilinin sakatlığı ile bunun derecesinin ve haline göre kullanabileceği taşıt özelliğinin belirtilmesi gerekir. Şayet ilgili, yurt dışında iken resmi bir hastaneden aldığı ve dış temsilciliklerimize onaylattığı bir rapor ibraz ederse bu raporun 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 41’inci maddesine uygunluğunun da ayrıca belgelenmesi gerekir.)

2- Trafik dairesince düzenlenen  ve ilgili şahsın sakatlık durumu itibariyle, taşıt kullanabileceğini gösteren H sınıfı sürücü belgesi ,

3- Yurt dışında ikamet eden malul ve sakatlar için; Yurda kesin döndüğünü gösteren konsoloslukça onaylı belge ile yurda kesin dönüşünden önce alınan taşıtın mülkiyetinin kendisine ait olduğunu gösterir mülkiyet belgesi,

4- Türkiye’de ikamet eden malul ve sakata bağış yapılması halinde; bağışı yapan gerçek yada tüzel kişinin yurt dışındaki ikametini gösterir konsoloslukça onaylı belge, taşıtın bağışlayana ait olduğunu gösterir mülkiyet belgesi ile noter veya konsoloslukça düzenlenmiş bağış belgesi,

5- Taşıtın ithalinin resim kanalla döviz transferi suretiyle gerçekleştirilmek istenilmesi halinde; döviz transferine ilişkin belge ile ithal edinilmek istenilen taşıtın cinsi, marka ve özellikleri ile fiyatını gösteren proforma fatura ve ithal sırasında fatura aslı,

6- Nüfus cüzdanı örneği,

7- İthal olunacak motosiklet veya binek otomobilin malul ve sakat kişinin kendisi tarafından kullanılacağına başkasının kullanımına veya istifadesine izin vermeyeceğine,
   İthal olunacak minibüsün el ve ayak fonksiyonlarını tamamen yitirmiş kişinin üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya sakat kişi tarafından iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından  kullanacağına başkasının kullanımına 
Veya istifadesine izin vermeyeceğine,
   Ankara Nakli hane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğünün izni olmadan mezkur taşıtların başkasına devredilmeyeceğine ve satılmayacağına, kiralanmayacağına, ödünç verilmeyeceğine,
   İthal olunan taşıt üzerindeki özel tertibata da hiçbir değişiklik yapılmayacağına ikametgah değişikliği olması halinde bu değişikliği Ankara Nakli hane ve Bedelsiz Gümrük Müdürlüğüne bildireceğine dair Noterden onaylı Taahhütname,

8- İkametgah belgesi.

Nereye ve Nasıl Müracaat Edilir?
Özel tertibatlı otobüs ve minibüs için araç Türkiye’ye getirilmeden önce malul  ve sakat kişiler veya bunlar hesabına bu kişilerin vekil tayin ettiği ve Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişiler tarafından Ankara Nakli hane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğüne 1 ve 2 belirtilen belgelerin biri asıl olmak üzere iki nüshası ile birlikte müracaat edilir.

Karara Bağlama
Özel tertibatlı otomobil ithalatı talebi ve otomobilde bulunması gereken özel tertibat, Ankara Nakli hane ve Bedelsiz İthalat  Gümrük Müdürlüğünde oluşturulan heyet tarafından karara bağlanır. Heyetin toplanacağı gün ilgili sakat ve malul kişilerde anılan gümrükte hazır bulunur.

Minibüslerin karara bağlama işlemleri Gümrük Müsteşarlığının olumlu ön iznini müteakip gerçekleştirilir.
Binek otomobili veya minibüsün ithaline ilişkin kararların(müspet) Komisyon tarafından oy birliği ile verilmesi gerekir.

Komisyon kararının olumlu olması halinde, otomobil ile minibüs için Ankara Nakli hane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğü’nce “İthal İzin Belgesi” düzenlenir. İzin belgesinin geçerlilik süresi 6 (altı) aydır. Bu süre içerisinde, istenilen belgelerle birlikte Ankara Nakli hane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğü’ ne başvurulur. İki muayene memurundan oluşturulan heyet tarafından aracın söz konusu heyet kararına uygunluğunun tespit işlemleri yapılarak uygun bulunması halinde ithaline izin verilir.  

Malul ve Sakatlar Tarafından İthal Edilecek Diğer Eşyalar
Özürlülerin eğitimi, çalışması veya fiziksel, ruhsal ve sosyal gelişimlerine yönelik olarak özel surette imal edilmiş olup, malul ve sakatların kendi kullanımları için getirdikleri veya onlara yardım sağlaması amacına yönelik olarak kamu yararına faaliyette bulunan dernekler ile Sağlık Bakanlığınca yetki verilmiş kurum ve kuruluşlarca ithal edilen ve Kararnamede sayılan eşyalar gümrük vergilerinden muaftır.

Bu eşyalar;
1- Görmeyenler ve kısmen görenler için eğitsel, bilimsel veya kültürel gelişimlerine yönelik olmak üzere özel surette imal edilmiş matbu yayınlar, kabartma baskılar ve kağıtları, Braille kağıdı, beyaz bastonlar, yazı ve kelime işlem makineleri, konuşan kitaplar, kasetçalarlar, büyütücü televizyon ekranları, elektronik yer saptayıcı ve engel detektörü, saatler ve diğer parçalar vb.

2-  Ortopedik cihazlar( motorlu ve motorsuz koltuklar, bisiklet, motosiklet, koltuk değnekleri, protez organlar vb.)

3- İşitme özürlülerinin  işitmesi kolaylaştırmaya mahsus cihazlar.

4-  Vücut kusur ve noksanlığını gidermek amacıyla üstte veya elde taşınan veya vücudun içine yerleştirilen diğer cihazlar.

5- Eğlence merkezleri için özel oyun ekipmanları gibi eşyalardır.

Özel olarak malul ve sakatların kullanımına mahsus olan ve eşya ile birlikte getirilen yedek parça ve standart aksesuarlara veya bu eşyanın bakım, kontrol, ayarlama yada tamiri için gerekli olan aletlerde muafiyet kapsamındadır. Söz konusu parça, yedek parça ve aksesuarlar ile sair aletlerin eşyanın ithalinden sonra getirilmesi halinde muafiyetin uygulanması için bunların muaf en ithal edilen eşya ile ilgili olduklarının tevsik edilmesi gerekir.

Bu eşyaların muaf en ithaline ilişkin talepler , doğrudan eşyanın getirildiği Gümrük İdaresine yapılır. Gümrük İdaresi’nce  eşyanın kararname kapsamında ve kararnamede sayılan  eşya olması halinde ithaline izin verilir.

Devir ve Satış Koşulları Nelerdir?
Muaf en ithal edilen eşya, Gümrük İdaresinin izni olmadan ve gümrük vergileri alınmadan malul ve sakat olmayanlara ödünç verilemez, kiralanamaz, devredilemez veya satılamaz.

Ayrıca;
a) Malul veya sakat kişiler; mülkiyetlerinde bu yolla muaf en ithal edilmiş özel tertibatlı otomobil, minibüs ve motosiklet kayıtlı olduğu sürece ve bunların fiili ithal tarihinden itibaren 5(beş) yıl geçmedikçe, bu taşıtları satamaz ve yeniden aynı şekilde muaf olarak otomobil,minibüs ve motosiklet ithal edemezler.

b) Malul ve sakatlar tarafından ithal edilen özel tertibatlı otomobil, minibüs ve motosikletlerin fiili ithal tarihinden itibaren 10(on) yıl geçmemişse malul ve sakat olmayanlara gümrük vergileri tahsil edilmeden satışı, hibesi ve devri mümkün değildir.

c)  Söz konusu aracı devralacak kişinin sakatlığının farklı olması halinde devredilecek taşıtın Ankara Nakli hane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğüne teslim edilerek, devri alacak kişinin sakatlığına uygun olarak aracın anılan Gümrük İdaresinin gözetimi altında dizayn edilmesi gerekmektedir.

Gümrük vergisinden muaf en ithali yapılan eşya için muafiyet tanınmasını sağlayan şartları kaybeden veya muaf en ithal edilen eşyayı Kararnamede belirtilenden başka amaçla kullanmayı talep eden kişi, kurum ve kuruluşların Gümrük İdaresine bildirimde bulunarak izin alması gerekir. Bu izin ancak gümrük vergilerinin tahsil edilmesi kaydıyla verilebilir.

Söz konusu eşya ve malzemeler muafiyetin veriliş amacına uygun kullanılma ve ilgili gümrük müdürlüğünden izin alınmak kaydıyla muafiyet hakkı tanınmış başka kurum veya kuruluşa ödünç verilir, kiralanır ,devredilir veya satılırsa gümrük vergisi aranmaz.
İzin alınmadan ödünç verilen, kiralanan,devredilen veya satılan eşyanın gümrük vergileri tahsil edilir

İlgili Mevzuat

* 4458 Sayılı Gümrük Kanunu
* Gümrük Vergilerinden Muafiyet Ve istisna Tanınacak Haller Hakkında 13.01.2000 tarihli 2000/53 sayılı Bakanlar Kurulu ve Eki Karar
* 18 Şubat 2000 tarih ve 23968 sayılı resmi:Gazetede yayımlanan Gümrük Genel Tebliği(Muafiyetler)(Seri No:2)
* 13 Mayıs 2000 tarih ve 24048 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan  Gümrük Genel Tebliği(Muafiyetler)(Seri No:5)
* 07 kasım 2000 tarih ve 24223 sayılı resmi:Gazetede yayımlanan Gümrük Genel Tebliği(Muafiyetler)(Seri No:8)
* 01.06.2001 tarih ve24419 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, 02.05.2001 tarih ve 2001/2397 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı